Hỏi:

Xin chào Nguyên Luật!

Gia đình tôi có hai anh em, tôi là con út và sống xa gia đình, bố tôi sống cùng Anh trai tôi tại quê, cách đây 3 tháng bố tôi bị bệnh và không thể đi lại được, lợi dụng điều đó, Anh trai tôi có lấy trộm sổ đỏ của gia đình tôi và bán toán bộ đất cho một người khác, khi mua bán đất do quen biết với Phòng công chứng tại địa phương, Anh trai tôi có giả chữ ký của Bố tôi và nói với công chứng viên là bố tôi ký hợp đồng chuyển nhượng, hiện nay bố tôi đã đi lại được và phát hiện ra sự việc này, Luật sư vui lòng cho tôi hỏi, bố tôi có thể tiến hành thủ tục yêu cầu tuyên bố hợp đồng công chứng là vô hiệu không? Nếu được thủ tục như thế nào?

Trên đây là thắc mắc của tôi. Mong được Luật sư giải đáp. Xin cảm ơn!

Trả lời:

Chào Quý khách hàng! Cảm ơn sự quan tâm của Quý khách hàng đối với dịch vụ pháp lý của Nguyên Luật. Chúng tôi cung cấp ý kiến pháp lý như sau:

Căn cứ vào nội dụng bạn đưa ra, chúng tôi xác định Hợp đồng công chứng chuyển nhượng quyền sử dụng đất nêu trên sẽ bị vô hiệu bởi lẽ:

Theo quy định tại Điều 132, Bộ luật dân sự 2015 quy định về giao dịch dân sự vô hiệu khi:

Khi một bên tham gia giao dịch dân sự do bị lừa dối hoặc bị đe dọa thì có quyền yêu cầu Toà án tuyên bố giao dịch dân sự đó là vô hiệu.

Lừa dối trong giao dịch là hành vi cố ý của một bên hoặc của người thứ ba nhằm làm cho bên kia hiểu sai lệch về chủ thể, tính chất của đối tượng hoặc nội dung của giao dịch dân sự nên đã xác lập giao dịch đó.

Đe dọa trong giao dịch là hành vi cố ý của một bên hoặc người thứ ba làm cho bên kia buộc phải thực hiện giao dịch nhằm tránh thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ, danh dự, uy tín, nhân phẩm, tài sản của mình hoặc của cha, mẹ, vợ, chồng, con của mình.”

Vì vậy, khi tiến hành giao dịch ký kết hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, bên mua đất của anh trai bạn không hề biết việc anh trai bạn đã giả mạo chữ ký của bố bạn, cụ thể hợp đồng vô hiệu ở đây do bị lừa dối. Do đó, bố bạn có thể yêu cầu Tóa án nhân dân tuyên bố Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất trên là vô hiệu.

Ngoài ra, xét về thủ tục công chứng, Công chứng viên trực tiếp ký và công chứng Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất nêu trên đã vi phạm Điều 48 – Luật công chứng 2014 

Người yêu cầu công chứng, người làm chứng, người phiên dịch phải ký vào hợp đồng, giao dịch trước mặt công chứng viên”. Tuy nhiên, đối với trường hợp của bạn, Anh trai bạn đã giả chữ ký của bố bạn, sau đó đến Văn phòng công chứng công chứng hợp đồng; công chứng viên không chứng kiến các bên ký vào hợp đồng nhưng vẫn công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa Anh trai bạn và người mua đất. Như vậy, việc công chứng trên rõ ràng đã vi phạm nghiêm trọng trình tự, thủ tục công chứng.

Căn cứ điều 52 Luật Công chứng 2014 có quy định:

“Công chứng viên, người yêu cầu công chứng, người làm chứng, người phiên dịch, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, cơ quan nhà nước có thẩm quyền có quyền đề nghị Tòa án tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu khi có căn cứ cho rằng việc công chứng có vi phạm pháp luật.”

Như vậy, bố bạn có thể liên hệ với Tòa án nhân dân để tiến hành thủ tục cần thiết đề nghị Tòa án tuyên bố Hợp đồng nêu trên là vô hiệu. Khi hợp đồng được tuyên vô hiệu các bên sẽ hoàn trả lại cho nhau những gì đã nhận.

Trên đây là nội dung tư vấn của Nguyên Luật!

Trân trọng.